Dotychczasowe działania
Obecnie w Polsce, w przeciwieństwie do wielu krajów europejskich, udogodnienia dla posiadaczy samochodów elektrycznych i hybrydowych są jeszcze bardzo skromne. Większość z nich to inicjatywy samorządowe takie jak np. wprowadzone w kilku miastach ogólnodostępne i bezpłatne ładowarki czy zwolnienia z opłat w strefach płatnego parkowania. Dotychczasowe działania w celu upowszechnienia samochodów napędzanych paliwami alternatywnymi były jednak niewystarczające – w 2015 r. liczbę publicznie dostępnych punktów ładowania w Polsce oceniano na ok. 30. Z nowszych danych zebranych przez Obserwatorium Rynku Paliw Alternatywnych (ORPA) wynika, że ogólnodostępna infrastruktura stacji ładowania pojazdów elektrycznych w Polsce jest wciąż skromna. Według stanu na sierpień 2017 r. funkcjonowało ok. 150 punktów w odpowiednim standardzie, z czego tylko kilkadziesiąt pozwala na szybkie ładowanie pojazdu. Dla porównania ogółem w całej Europie stacji ładowania jest ponad 100 tys.
Przyszłość
Rządowe plany zakładają, że do 2020 roku ma powstać blisko 400 szybkich stacji ładowania i ok. 6 tys. publicznych punktów ładowania o normalnej mocy. Zgodnie ze Strategią na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, do 2025 roku po polskich drogach ma jeździć milion pojazdów elektrycznych, napędzających rozbudowę innowacyjnego przemysłu. Szacuje się, że rozwój elektromobilności do 2020 r. ma pochłonąć około 19 mld złotych, dalsze 40 mld na rozwój sieci mają przeznaczyć spółki energetyczne.
Wprowadzanie ustawy
Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych stanowi kolejny etap implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Dyrektywa dotyczy wszystkich gałęzi transportu (drogowego, kolejowego, lotniczego, żeglugi śródlądowej oraz morskiej) i ma na celu zmniejszenie ich zależności od ropy naftowej i zminimalizowanie oddziaływania na środowisko. Pierwszy etap implementacji został już zakończony – obejmował przyjęcie w marcu 2017 r. Krajowych ram polityki rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych.
Ustawa zakłada szereg zachęt dla nabywców pojazdów elektrycznych takich jak m.in. zwolnienie z akcyzy czy możliwość zwiększenia kwoty odpisu amortyzacyjnego dla pojazdów elektrycznych (zwiększenie dotychczasowego ograniczenia wartości początkowej pojazdu z 20 000 do 30 000 EUR). Ponadto zmiany Ustawy o drogach publicznych oraz Prawo o ruchu drogowym przewidziane w ustawie wprowadzają dodatkowe udogodnienia dla użytkowników pojazdów elektrycznych m.in. bezpłatne parkowanie w strefach płatnego parkowania oraz możliwość korzystania z buspasów (które ma obowiązywać tylko do końca 2025 r. i może być uzależniane od liczby osób poruszających się pojazdem). Ustawa zakłada rozwijanie infrastruktury ładowania na zasadach rynkowych, przy dofinansowaniu budowy infrastruktury ze środków publicznych.
Nie uwzględnione zostały natomiast postulaty wsparcia innych paliw, w tym wodorowych, gdyż najszersze wsparcie jest przewidziane dla pojazdów elektrycznych, co jest zgodne z przyjętą polityką rządu w tym zakresie, który w dwóch strategicznych dokumentach wskazał, że rozwój transportu elektrycznego jest najbardziej pożądanym kierunkiem. Natomiast, pojazdy hybrydowe, które w ustawie zostały ograniczone jedynie do pojazdów hybrydowych ładowanych z zewnętrznego źródła zasilania, zdaniem projektodawcy zostaną za kilka lat wyparte przez pojazdy elektryczne, tak więc wsparcie dla nich w postaci m.in. zwolnienia z akcyzy, jest przewidziane jedynie na czas określony (do końca 2020 roku).
Inne działania
W kontekście elektromobilności, warto również wspomnieć o innych działaniach publicznych w tym zakresie. W październiku 2016 r. cztery polskie koncerny energetyczne – PGE Polska Grupa Energetyczna SA, Energa SA, Enea SA oraz Tauron Polska Energia SA – powołały spółkę ElectroMobility Poland SA. Jej celem jest szeroko pojęte stworzenie warunków dla rozwoju systemu elektromobilności w Polsce, w tym doprowadzenie do powstania jednego lub więcej prototypów samochodów elektrycznych, a następnie zaproponowanie modelu biznesowego ich wdrożenia i komercjalizacji, na co Ministerstwo Energii chce przekazać miliard złotych z budżetu państwa. Docelowo ma to doprowadzić, do stworzenia pojazdu elektrycznego dostosowanego do możliwości nabywczych polskiego konsumenta.
Ustawodawca przewiduje również obowiązek wymiany części pojazdów należących do organów centralnych i jednostek samorządu terytorialnego na elektryczne (z wyłączeniem hybryd) ustalając udział pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów na 10% od 1 stycznia 2020 r. a następnie zwiększając do 20% od 1 stycznia 2023 r.
Wzorem rozwoju elektromobilności może być Norwegia, w której zgodnie z raportami ORPA samochody elektryczne, wodorowe oraz hybrydy stanowiły ponad połowę wszystkich zarejestrowanych samochodów. Przyczynił się do tego niewątpliwie fakt, że tamtejsze ceny pojazdu elektrycznego i „tradycyjnego” są zbliżone, a ponadto rozbudowana infrastruktura oraz ilość udogodnień, ułatwiają podjęcie decyzji o zakupie samochodu elektrycznego.
Źródło: PZPM/Piotr Michalczyk, Michał Zwyrtek, Marcin Bagiński
